Ekonomiści ostrzegają, że Polska może zmierzać w kierunku stagflacji w obliczu obecnych warunków gospodarczych, co oznaczałoby jednoczesny wzrost inflacji i spowolnienie gospodarcze. Mówiąc prościej, galopujące podwyżki cen mogą wystąpić równocześnie z niskim wzrostem gospodarczym. Choć Polska nie doświadczyła tego zjawiska od 1989 roku, to gwałtowny wzrost cen pod koniec ubiegłego roku skłania wielu ekspertów do używania tego terminu.

Przykład Stagflacji w Historii

Stagflacja to sytuacja, w której rosnąca inflacja współistnieje z niskim wzrostem gospodarczym. Przykładem tego zjawiska jest kryzys w Stanach Zjednoczonych w latach 70-tych. Kombinacja słabnącego wzrostu gospodarczego, agresywnej polityki fiskalnej i kryzysu naftowego spowodowała zapaść gospodarki, a inflacja osiągnęła aż 12 proc.

Polska na Styku Inflacji i Wzrostu Gospodarczego

W Polsce stagflacja nie była zarejestrowana po 1989 roku, ale ze względu na gwałtowny wzrost cen pod koniec ubiegłego roku, coraz więcej ekspertów zaczyna używać tego terminu. Na razie scenariusz amerykański, gdzie inflacja sięgnęła 4 proc., nie wydaje się być bliski Polsce. Eksperci przewidują wzrost cen na poziomie 4 proc. w najbliższych miesiącach, a gospodarka kraju według prognoz notuje wzrost w granicach 3-4 proc.

Bezrobocie jako Czynnik Ryzyka

Kryzys stagflacyjny często towarzyszy wysokiemu bezrobociu. W Stanach Zjednoczonych stopa bezrobocia w okresie kryzysu osiągnęła 10 proc. Jednak w Polsce nikt nie przewiduje załamania rynku pracy. Wręcz przeciwnie, trend wskazuje na popyt na pracowników, co nazywane jest “rynkiem pracownika.”

Potencjalne Źródło Stagflacji: Sektor Usług, Zwłaszcza Handel

Jednym z potencjalnych źródeł stagflacji w Polsce może być sektor usług, zwłaszcza handel. Branża handlowa doświadcza wielu nowych problemów, zarówno wynikających z przepisów, jak i kwestii technicznych. Szok kosztowy generowany przez państwo jest uważany za szczególnie niebezpieczny, gdyż jest arbitralny i nie wynika z mechanizmów rynkowych.

Czynniki Wpływające na Sytuację w Handlu:

• Skokowe podwyżki płacy minimalnej i składek ZUS.
• Regulacje dotyczące handlu w niedzielę.
• Polityka uszczelniania VAT i procedury jego rozliczania.
• Zmiany w procedurach kontroli skarbowych.
• Wprowadzenie przepisów ustawy o nadużywaniu przewag kontraktowych.

Skutki dla Rynku Pracy i Dostawców Największe firmy detaliczne, zwłaszcza dyskonty, mogą przetrwać obostrzenia, oferując specjalne promocje w niedzielę. Natomiast słabsi gracze zaczynają obcinać koszty, co może prowadzić do problemów finansowych i bankructw. Wzrost cen przy jednoczesnym spadku inwestycji i cięciu kosztów operacyjnych to pierwsze symptomy nadchodzącej stagflacji.

Rekordowa Inflacja Bazowa Prognozy ekonomistów banku Citi wskazują na inflację na poziomie 4 proc. w pierwszym kwartale, a inflacja bazowa (po wyłączeniu cen żywności, energii i paliw) mogłaby sięgać 3,2 proc. To najwyższy wynik od 2001 roku.

Podsumowanie: Optymizm i Pessimizm na Tle Stagflacji Szef Narodowego Banku Polskiego (NBP) i ekonomiści PKO BP podkreślają, że stagflacja jest mało prawdopodobna, a skok cen ma związek z szokiem podażowym. Jednak ekonomiści zwracają uwagę na istotne ryzyko związanego z wzrostem kosztów prowadzenia działalności, zwłaszcza w sektorze handlu. Ostateczne skutki inflacji i wzrostu gospodarczego będą wynikiem wielu czynników, w tym działań